Η Ευδαιμονία παρά τους Αρχαίους Ελληνες

ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΕΘΝΙΚΉ ΘΡΗΣΚΕΊΑ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΊΑ


Υπάρχουν Τελικά Οι Έλληνες Θεοί;;;;

Λίγο ως πολύ μας είναι γνωστοί οι Έλληνες Θεοί, οι Θεοί των προγόνων μας.Ωστόσο οι περισσότεροι από εμάς σήμερα δεν τους θεωρούμε ως αληθινούς Θεούς. Τους βλέπουμε μάλλον ως ήρωες γοητευτικών, γοητευτικότατων ιστοριών – των μύθων – παρά ως πρόσωπα υπερβατικά, σεβάσμια και αξιολάτρευτα… Κι αυτό μας συμβαίνει επειδή έχουμε μάθει, έχουμε διδαχθεί, έχουμε κατηχηθεί, να θεωρούμε τους Έλληνες Θεούς ως πλάσματα της φαντασίας των προγόνων μας – των αφελών, αφελέστατων προγόνων μας, διότι έτσι μας τους παρουσιάζουν ,οι οποίοι ενώ επινόησαν τις τέχνες και τα γράμματα – την γλυπτική, τη ζωγραφική, την αγγειοπλαστική, την ορχηστική, την αρχιτεκτονική, τη ναυτιλία, τη ναυπηγική, την ιατρική, τη γεωργία, τα μαθηματικά, την αστρονομία, τη γυμναστική, το θέατρο, τη μεταλλουργία, την ποίηση, τον γραπτό λόγο, τη δικαιοσύνη, την έννοια της ελευθερίας και της δημοκρατίας, την φυσική, τη μηχανική, την αυτοματοποιητική, τα μαθηματικά, τη φιλοσοφία, την ατομική θεωρία και τόσα άλλα πράγματα ωφέλιμα για τον βίο του ανθρώπου ή με δυο λόγια όλα όσα συνιστούν την έννοια πολιτισμός – εντούτοις απέτυχαν οι καημένοι – έτσι μας έμαθαν.. να συλλάβουν την… «τέλεια θρησκεία» και λάτρευαν – οι άξεστοι, όπως μας τους είπαν – τα… είδωλα !!!

Στη συνέχεια το κεφαλαιώδες τούτο «ελάττωμα» των προγόνων μας φρόντισαν – πριν από εμάς για μας – να το «διορθώσουν» κάποιοι κύριοι, ξένοι σ’ αυτό τον τόπο, αμφίβολης πνευματικής καλλιέργειας και συχνά ευτελέστατης ηθικής υποστάθμης αλλά εμπνευσμένοι από μια αχαλίνωτη μισαλλοδοξία.Η μέθοδός τους υπήρξε απλή: Κατάγγειλαν όλο τον αρχαίο πολιτισμό ως κατασκεύασμα του Σατανά (τους), απέρριψαν μετά βδελυγμίας το σύνολο της πολιτισμικής προσφοράς των προγόνων μας, έσπασαν όλα τα αγάλματα, διαστρέβλωσαν την ζωγραφική θέτοντας την στην υπηρεσία της ασχήμιας, διατήρησαν μόνον τη χρηστική όψη της αγγειοπλαστικής, απαγόρευσαν την ορχηστική, παραμόρφωσαν την αρχιτεκτονική, υποβάθμισαν τη ναυτιλία και τη ναυπηγική, εξευτέλισαν την ιατρική, εγκατέλειψαν τη γεωργία, καταράστηκαν τα μαθηματικά και την αστρονομία, απαγόρευσαν το θέατρο και τη γυμναστική, περιόρισαν στο ελάχιστο τη μεταλλουργία, εξανάγκασαν την ποίηση και στην μουσική να υπηρετήσουν αποκλειστικά την ένρινη κακοφωνία, έθεσαν τον γραπτό λόγο στην διάθεση της ανεξάντλητης βλακείας, επιβάλανε στη θέση της δικαιοσύνης την αυθαιρεσία, κατάργησαν κάθε έννοια ελευθερίας και δημοκρατίας, απαγόρευσαν τη φυσική, κράτησαν από τη μηχανική και την αυτοματοποιητική μόνον όσα εξυπηρετούσαν τον αυτοκρατορικό εντυπωσιασμό, απαγόρευσαν δια ποινής θανάτου κάθε ενασχόληση με τη φιλοσοφία, ούτε καν υποψιάστηκαν ποτέ την αξία της ατομικής θεωρίας, δεν άφησαν αρχαίο ναό αγκρέμιστο και στη θέση τους ύψωσαν μετά δόξης και τιμής το… ελλείπον παιγνιόχαρτο από την τράπουλα των προγόνων μας: την «τέλεια» θρησκεία.

Όλα αυτά, όπως μας λένε, τα έκαναν προς χάριν της υπερβολικής αγάπης τους για μας. Αυτό-διορίστηκαν «ποιμένες» και μας χάρισαν τον – όχι και τόσο κολακευτικό – προσδιορισμό του «ποιμνίου». Εξαιτίας δηλαδή της αγάπης τους για μας, αποφάσισαν εμείς να βοσκούμε κι αυτοί να μας βόσκουν. Κι ούτε λόγος να γίνεται για την απλή αλήθεια που λέει ότι ποτέ κανένα ποίμνιο, ποτέ κανένα κοπάδι, δεν εκτρέφεται προς όφελος δικό του, αλλά πάντοτε προς όφελος του τσοπάνη!..Ήρθαν λοιπόν οι τσοπαναραίοι, κι αφού γκρέμισαν όλο τον αρχαίο πολιτισμό – τη δική μας αρχαία κληρονομιά – μας επέβαλαν, χωρίς να μας ρωτήσουν, την «τέλεια» θρησκεία τους.

Εδώ δεν πρόκειται να ασχοληθούμε με δαύτη. Εδώ θα ασχοληθούμε εν συντομία με εκείνη την άλλη, την «ατελή» – όπως την χαρακτήρισαν – θρησκεία των προγόνων μας και θα εξετάσουμε συνοπτικά τις… ατέλειές της, παρόλο που οφείλουμε εξαρχής να της αναγνωρίσουμε ότι αποτελούσε τον άριστο συνδετικό κρίκο όλων εκείνων των λαμπρών εκφράσεων του αρχαίου πολιτισμού, εφόσον πίσω από κάθε καλή τέχνη κρυβόταν και μια Μούσα, πίσω από κάθε τεχνική ο Ήφαιστος, πίσω από κάθε είδος καλλιέργειας της γης η Δήμητρα, πίσω από κάθε σχολή φιλοσοφίας η Αθηνά, πίσω από κάθε νομοθεσία η Θέμις, πίσω από κάθε θεραπευτική μέθοδο ο Ασκληπιός, πίσω από κάθε θεατρική παράσταση ο Διόνυσος, πίσω από κάθε εμπορική δραστηριότητα ο Ερμής κ.ο.κ.Ποιες ήταν λοιπόν οι θρησκευτικές πεποιθήσεις των προγόνων μας;;; Μας έχουν μάθει να λέμε και να νομίζουμε ότι «οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν στους Δώδεκα Ολύμπιους και σε άλλους αναρίθμητους Θεούς και Θεές».Αυτό είναι ψέμα. Το ρήμα «πιστεύω» απουσιάζει παντελώς από την ορολογία των αρχαίων ελληνικών θρησκευτικών πεποιθήσεων. Ο όρος «πίστη» παραπέμπει στην τυφλή αποδοχή ενός αυταρχικού και ανεξέλεγκτου δόγματος ενώ το επίθετο «πιστός» χαρακτηρίζει μόνον τον δούλο. Οι πρόγονοι μας όμως ήσαν άνθρωποι ελεύθεροι. Δεν «πίστευαν» στις Θεές και τους Θεούς. Απλά τους λάτρευαν. Και η έννοια της λατρείας μας οδηγεί κατευθείαν σε εκείνην του έρωτα. Διότι μόνον ο ερωτευμένος λατρεύει.

Μόνον ο ερωτευμένος έλκεται από το κάλλος του υποκειμένου των συναισθημάτων του και το λατρεύει, όπως ακριβώς έλκεται η ψυχή από την ευωδιά και την ωραιότητα του σχήματος και των χρωμάτων του άνθους. Δεν «πίστευαν» λοιπόν οι πρόγονοί μας στις Θεές και τους Θεούς. Αντίθετα τους λάτρευαν διότι ήσαν ερωτευμένοι μαζί τους. Ήσαν ερωτευμένοι με την απαράμιλλη ομορφιά του ελληνικού τοπίου. Ερωτευμένοι με το χάραγμα, ερωτευμένοι με το δειλινό, ερωτευμένοι με τον γαλάζιο ουρανό, ερωτευμένοι με τα μεγαλόπρεπα βουνά, ερωτευμένοι με την πολύτροπη θάλασσα, ερωτευμένοι με τον χρυσαφένιο ζωοδότη Ήλιο, ερωτευμένοι με τη αργυρόμορφη αινιγματική Σελήνη, ερωτευμένοι με τη γονιμοποιό βροχή, ερωτευμένοι με τη νοτισμένη γη, που την καρπίζει η βροχή στα πλαίσια της θεσπέσιας συνουσίας της καταιγίδας.Οι πρόγονοί μας γνώριζαν ότι κινητήριος δύναμη κάθε έκφρασης της Ζωής είναι η ερωτική έλξη και για τούτο λάτρευαν τον Θεό Έρωτα. Κι επειδή το πρώτο όπλο της ερωτικής έλξης είναι το Κάλλος, οι πρόγονοί μας λάτρευαν την ομορφιά. Οι πρόγονοί μας ήξεραν ότι το μέσο για την κατανόηση του Σύμπαντος Κόσμου είναι η ευφυΐα του νου. Κι επειδή το υπέρτατο κόσμημα του νου είναι η Γνώση, οι πρόγονοί μας λάτρευαν τη σοφία…Τρεις λέξεις αρκούν για να περικλείσουν όλο τον πλούτο των λατρευτικών συναισθημάτων και όλη την ουσία των αρχαίων θρησκευτικών πεποιθήσεων: Φιλοπατρία, Φιλοκαλία, Φιλοσοφία.

Έρως προς την Πατρίδα, έρως προς το Κάλλος, έρως προς την Σοφία. Και οι ερωτευμένοι πρόγονοί μας με την Πατρίδα, το Κάλλος και τη Σοφία έπλασαν αναρίθμητους μύθους προκειμένου να προσφέρουν στις επόμενες γενιές – και σε μας εν τέλει με τρόπο ποιητικό άρα καλαίσθητο και διαχρονικό όλο το απόσταγμα αναρίθμητων αιώνων λαϊκής γνώσης και εμπειρίας.Ιδού η αξία των μύθων. Και οι μύθοι βέβαια μας μιλούν για τις Θεές και τους Θεούς. Τι ήσαν λοιπόν οι Έλληνες Θεοί;;; Μήπως πλάσματα της φαντασίας και των «ατελών» θρησκευτικών πεποιθήσεων των προγόνων μας ή μήπως κάτι άλλο πολύ πιο σημαντικό;;; Μήπως υπέρτατες οντότητες που φώτισαν με τις διδασκαλίες τους, τους απολίτιστους προγόνους των προγόνων μας; ή μήπως ποιητικές εκφράσεις των φυσικών δυνάμεων οι οποίες συνιστούν, ορίζουν και διασφαλίζουν τη λειτουργία του !! Σύμπαντος Κόσμου;;; Οι Έλληνες Θεοί δεν ορίζονται εύκολα. Περικλείουν έναν τόσον απροσμέτρητο πλούτο εννοιών, γνώσεων και συναισθημάτων, ώστε τόμοι ολόκληροι εμπεριστα­τωμένων διατριβών δεν θα αρκούσαν προκειμένου να τον κατα­γράψουν. Οι Έλληνες Θεοί είναι πολύμορφοι, πολυποίκιλοι, πολυεπίπεδοι.Την μια στιγμή εμφανίζονται ως τρυφεροί σύντροφοι στα όνειρα των παιδιών, ικανοί να τους εμπνεύσουν, διαμέσου της γοητείας της μυθικής αφήγησης, ύψιστα ιδανικά, καθοριστικά για όλο τους τον βίο, την επόμενη παρουσιάζονται ως πρόθυμοι φίλοι και αρωγοί στην κάθε καθημερινή δυσχέρεια των ενηλίκων που τους επικαλούνται, κι έπειτα εμφανίζονται σε όσους το επιθυμούν, ως σοφότατοι και πάντα φιλικοί ιεροφάντες, ικανοί να αποκαλύψουν στους μύστες πλήθος ψηγμάτων αιώνιας κοσμικής σοφίας.

Οι Έλληνες Θεοί δεν βρίσκονται εκτός του Σύμπαντος Κόσμου ούτε κατασκεύασαν τον Κόσμο. Ο Κόσμος τούτος υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει από μόνος του. Οι Θεές και οι Θεοί απλά τον κατοικούν και τον φροντίζουν.Είτε το θέλουμε είτε όχι, εφόσον θα υπάρχει η Ζωή, θα υπάρχουν και οι Έλληνες Θεοί. Διότι οι Έλληνες Θεοί είναι ένα και το αυτό με τη Ζωή. Και είναι θέμα δικό μας κι όχι δικό τους, εάν θέλουμε να ευεργετηθούμε από την απόδοση τιμών προς τα πρόσωπά Τους. Εάν φροντίζουμε, εάν ποτίζουμε, εάν σκαλίζουμε, εάν περιβάλλουμε με αγάπη ένα δέντρο, αυτό θα μας χαρίσει άφθονους καρπούς αλλά και την απόλαυση της ωραίας του όψης.Εάν το εγκαταλείψουμε αυτό ενδεχομένως θα ξεραθεί αλλά οι σπόροι του θα παραμείνουν αιώνιοι, αναλλοίωτοι, αθάνατοι, έτοιμοι να βλαστήσουν μόλις προκύψουν οι κατάλληλες συνθήκες για να καλύψουν όλη τη Γη με δάση ολόκληρα υπέροχων δέντρων. Έτσι είναι κι οι Θεοί μας.Υπάρχουν από μόνοι τους, αιώνιοι, αθάνατοι, αέναοι. Σαν τον Σύμπαντα Κόσμο τον οποίο κατοικούμε και κατοικούν. Εάν τους φροντίσουμε, θα μας φροντίσουν. Εάν τους θεραπεύσουμε, θα μας θεραπεύσουν. Εάν τους ερωτευθούμε, θα μας ερωτευτούν !!!!

Από το βιβλίο του Μάριου Βερρέτα «ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΕΛΛΗΝΑΣ»

Υ.Γ. Για μας τους εθνικούς η λέξη "πίστη" σημαίνει, νωμίζομεν και λατρεύουμε ...  

.............................................................................................

Όλοι οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, από τον Σωκράτη και μετά, συμφωνούσαν ότι ο τελικός στόχος του ανθρώπου είναι η ευδαιμονία και ότι αυτό που αναζητούν οι άνθρωποι σε κάθε τους πράξη είναι η ευτυχισμένη ζωή. Παρακάτω θα παραθέσω τις κυριότερες θεωρήσεις περί της ευδαιμονίας. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε ότι από αυτές τις απόψεις ξεκινούν όλες οι φιλοσοφικές θεωρίες για την ηθική.

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

Ο Σωκράτης εισήγαγε την θεωρία της γνώσης, βασισμένη πάνω στις ηθικές έννοιες και όχι στις υλικές αρχές, πίστευε ότι «η αρετή είναι ευδαιμονία». Αντίθετα, οι σοφιστές δίδασκαν ότι η αρετή είναι μια τέχνη που διδάσκεται και αφορά την προσωπική επιτυχία στην ζωή, χωρίς να υπόκεινται σε απόλυτες ηθικές αρχές και αξίες, αφού απόλυτη γνώση δεν υπάρχει. Ο Σωκράτης δίδασκε ότι «η αρετή είναι γνώση», δηλαδή ότι η αρετή μπορεί να αποκτηθεί μέσα από την ορθή και την απόλυτη γνώση. Η ορθή γνώση, σύμφωνα με τον Σωκράτη, είναι η γνώση των απόλυτων ηθικών εννοιών που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση μέσα στον άνθρωπο και μπορεί να επιτευχθεί με την αυτογνωσία. Για τον Σωκράτη «ουδείς εκών κακός», δηλαδή κανένας δεν κάνει κακό με την θέλησή του, αλλά, αντίθετα η κακία οφείλεται απλά στη άγνοια.

ΠΛΑΤΩΝ

Ο Πλάτων, ισχυρίζονταν ότι η ευδαιμονία μπορεί να επιτευχθεί με την γνώση του κόσμου των ιδεών, οι οποίες αποτελούν τα τέλεια πρότυπα, όχι μόνο των ηθικών εννοιών, όπως υποστήριζε ο Σωκράτης, αλλά και των γνωστικών εννοιών, καθώς και όλων των πραγμάτων που αποτελούν τον ορατό κόσμο και που δεν είναι παρά «είδωλα» ή «μιμήματα» των Ιδεών. Για να γνωρίσει ο άνθρωπος τον κόσμο των Ιδεών, θα πρέπει να χρησιμοποιήσει όχι τις αισθήσεις του, αλλά τον νου του, ο οποίος είναι μέρος της ψυχής του. Με την γνώση των Ιδεών ο άνθρωπος ελαφρύνει την ψυχή του, ελευθερώνει το σώμα του από την φυλακή και από το σκοτάδι της αμάθειας που της επιβάλλει η επίγεια ζωή, και την βοηθά να ανυψωθεί προς το φως και την ύψιστη Ιδέα του Αγαθού. Έτσι, προορισμός του ανθρώπου είναι από την μία η φυγή από τον υλικό κόσμο και από την άλλη η ομοίωσή του με το Θείο, η οποία επιτυγχάνεται με τον αρμονικό συνδυασμό των τριών αρετών που αντιστοιχούν στα τρία μέρη της ψυχής, δηλαδή της «σοφίας», της «ανδρείας» και της «σωφροσύνης». Ο συνδυασμός των τριών αυτών αρετών γεννά την τέταρτη κύρια αρετή, «την δικαιοσύνη», γι αυτό ο δίκαιος άνθρωπος είναι ο πλησιέστερος στο Θείο, άρα και ο πιο ευτυχής.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Ο Αριστοτέλης, αν και μαθητής του Πλάτωνος, πίστευε ότι η θεωρία του ιδανικού κόσμου των Ιδεών ήταν τελείως φανταστική και ότι, αντίθετα, ο ορατός κόσμος είναι απόλυτα αληθινός. Αφού ταξινόμησε τις αρετές σε δύο μεγάλες κατηγορίες, «τις ηθικές» και «τις διανοητικές», κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ευδαιμονία μπορούσε να επιτευχθεί κατά πρώτο λόγο με την άσκηση των διανοητικών αρετών, και κατά δεύτερο λόγο με την άσκηση των ηθικών αρετών, διότι η διανοητική ενέργεια συνίσταται στην καθαρή σκέψη και στην ενατένιση της αλήθειας και του ύψιστου αγαθού, του Θεού.

ΚΥΝΙΚΟΙ

Οι Κυνικοί φιλόσοφοι ισχυρίζονταν ότι οι όλες οι κοινωνικές συμβάσεις και οι καθιερωμένες ανθρώπινες αξίες είναι περιττές και ότι η ευδαιμονία μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μια ζωή όσο γίνεται πιο απλή και φυσική, όπως είναι η ζωή των ζώων. Επίσης, πίστευαν ότι ο άνθρωπος έπρεπε να απαλλαχθεί από τα δεσμά της «Πόλης-Κράτους», καθώς και των ιδανικών της. αξίζει να σημειωθεί ότι το όνομα «Κυνικός» προήλθε από το ψευδώνυμο κύων=σκύλος, που είχε δοθεί στον Διογένη, τον διασημότερο εκπρόσωπο των Κυνικών, για την αναισχυντία του.

ΣΚΕΠΤΙΚΙΣΤΕΣ

Οι Σκεπτικιστές, με πρώτο από όλους των Πύρρωνα τον Ηλείο, πίστευαν ότι τόσο οι αισθήσεις, όσο και οι γνώσεις μας εξαπατούν και επομένως, η ορθή γνώση της φύσης των πραγμάτων δεν μπορεί να αποκτηθεί μέσω της εμπειρίας του ορατού κόσμου. Σύμφωνα, λοιπόν, με αυτούς, για να φτάσει κανείς στην ευδαιμονία πρέπει να αμφισβητεί συνεχώς τις δοξασίες όλων των ανθρώπων (ακόμα και των φιλοσόφων) και να μην εκφέρει γνώμη ή οποιαδήποτε άποψη, παρά μόνο για τις προσωπικές του εμπειρίες. Μια τέτοια στάση, πίστευαν οι Σκεπτικιστές, προσφέρει ανακούφιση στους ανθρώπους, που δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα, τους απαλλάσσει από τον δογματισμό, τους προτρέπει να ζουν σύμφωνα με τη φύση και τους χαρίζει την υπέρτατη αρετή, που δεν είναι άλλη από την πνευματική γαλήνη (αταραξία).

ΕΠΙΚΟΥΡΕΙΟΙ

Σύμφωνα με τους Επικουρείους, η ευδαιμονία συνίσταται στην ψυχική ηρεμία (αταραξία) και επιτυγχάνεται με την αναζήτηση της ηδονής. Οι Επικούρειοι με τον όρο «ηδονή» δεν εννοούσαν την ηδονή που κρύβεται στις απολαύσεις και στις διασκεδάσεις («ενεργή» ή «κινητική» ηδονή, ηδονή εν κινήσει), αλλά την ηδονή που συνοδεύει την πλήρη απουσία πόθου και πόνου (απονία), δηλαδή την σωματική υγεία και την ψυχική ηρεμία («στατική» ηδονή, ηδονή καταστηματική). Έτσι, για τους Επικουρείους, η ευτυχισμένη ζωή είναι μια ζωή απαλλαγμένη από τους φόβους και τις οδυνηρές σκέψεις, οι οποίες μπορούσαν να προκαλέσουν ψυχική και σωματική οδύνη.

ΣΤΩΪΚΟΙ

Οι Στωϊκοί (ιδρυτής ο Ζήνων ο Κιτιεύς), πίστευαν ότι η αρετή είναι αρκετή για να φτάσει κανείς στην ευδαιμονία. Σύμφωνα με αυτούς, η αρετή είναι το μόνο αγαθό για τον άνθρωπο, γιατί είναι πάντα ευεργετική. Η καταγωγή, η κοινωνική θέση, ο πλούτος, οι απολαύσεις, οι οποιεσδήποτε αξίες που ταύτιζαν την ευτυχία με τα υλικά αγαθά, δεν είχαν καμμία σημασία με τους Στωϊκούς. Όλες αυτές οι αξίες ήταν -όπως έλεγαν οι Στωϊκοί- «αδιάφορες» και δεν συνεισέφεραν τίποτα όσον αφορά στην πορεία προς την αρετή, αφού οι άνθρωποι μπορούσαν να τις χρησιμοποιήσουν καλά ή άσχημα. Αντίθετα, οι Στωϊκοί πίστευαν ότι τα ενάρετα άτομα έχουν ό,τι χρειάζονται για να είναι ευτυχή, και, επομένως, η ευδαιμονία είναι εφικτή, όχι μόνο για τους προικισμένους από την ζωή με πλούτο και κοινωνική θέση, αλλά και για όσους έχουν λιγότερη τύχη όπως οι φτωχοί, οι σκλάβοι, οι κατώτερες κοινωνικές τάξεις. Η αρετή συνίσταται σε μια ζωή σύμφωνα με την φύση, δηλαδή σύμφωνα με την λογική ή τον λόγο (νου) του Θείου, με την οποία είναι προικισμένος κάθε άνθρωπος ως μέρος της φύσης και η οποία, αν και υπάρχει ατελής μέσα του, μπορεί να τελειοποιηθεί με την αυτογνωσία. Ο ενάρετος άνθρωπος χαρακτηρίζεται από «απάθεια» και «αταραξία».

ΝΕΟΠΛΑΤΩΝΙΚΟΙ

Οι Νεοπλατωνικοί πρεσβεύουν την θέση ότι ο δρόμος προς την ευδαιμονία είναι η ανάταση της ψυχής και η ομοίωσή της με το Θείο. Σκοπός του ανθρώπου είναι να βοηθήσει την ψυχή του να επανέλθει, μετά τον θάνατο, στην αρχική της κατάσταση, σε έναν ανώτερο κόσμο.


................................................................

Η Τρισυπόστατη ‘Εννοια του Ιερού

Ημ/νία : 17 Μαρτίου, 2018

Ας εξετάσουμε λοιπόν εν συντομία στον παρόν αυτό άρθρο μας την τρισυπόστατη έννοια του λήμματος Ίερός  και θα κατανοήσουμε  πλείστα σημαινόμενα της Ελληνικής Ιεράς μας  Θεολογίας

< Ιερός >

Με το  επίθετο αυτό  της Ελληνικής γλώσσης  ἱερός -ά, -όν   επισημαίνεται σημαντικά:

Α. Ο θεϊκός, αυτός που βρίσκεται εντός της θεϊκής προστασίας, που εμπνέεται από τον Θεό, o αφιερωμένος στον Θεό, o άγιος, o ιερός, σεπτός, αμόλυντος.

Β. το ουδ. ως ουσ. τὸ ἱερόν=ναός, ιερός τόπος |τὰ ἱερά=ο ναός |τὰ ἱερά=προσφορές, θυσίες, ιερές τελετές.

Κατά την Ελληνική Θεολογία ο Θεός αποτελεί έκφανση εκκωφαντική απολύτου  Ισχύος, δηλαδή Αεί Είναι Θείος-Θεϊκός και λόγω αυτής της  αυθύπαρκτης ατελεύτητης Ισχύος του

Δύο μόνο αποσπάσματα από τα εκατοντάδες της ελληνικής γραμματείας για το θέμα αυτό   θα παραθέσουμε προς επίρρωσιν  του άνωθεν  ετυμολογικού ισχυρισμού

«Θεός: Ον αθάνατο, αυτάρκες ως προς την ευδαιμονία του, αιώνια ουσία του αγαθού»  Πλάτων Όροι 411a

«Ο Θεός είναι Ον αθάνατο, λογικό και τέλειο που δεν επιδέχεται κανένα κακό και προνοεί για τον κόσμο και όσα βρίσκονται μέσα σε αυτόν» Διογένης Λαέρτιος 7.147

<Γερός>

Ο γερός ως έννοια πηγάζει κατευθείαν από την έννοια του ιερός μιας και ο ιερουργός, για να δύναται να ιερεύει, δηλαδή να χειρίζεται τις ανώτερες αυτές ενέργειες, και με την σειρά του, να επενεργεί στους παρευρισκόμενους της τελετής αλλά και να δέχεται τις θεϊκές επίνοιες, να εμφορείται από φυσική, σωματική και πνευματική ισχύ.

Εύλογο όμως καθίσταται το ερώτημα, μα το ουσιαστικό γέρος που στην ουσία έχει την ίδια ρίζα δεν υποδηλώνει ισχύ αλλά το αντίθετο. Ο γέρος όμως ετυμολογείται και  από το Γη Ερέω πλησιάζω προς την Γή, με εράει, με έλκει αυτή η Γη, εφόσον πλησιάζει η  ωραία  ώρα που το σώμα θα τελευτήσει μεν,  όμως η ψυχή θα αναπνεύσει αμόλυντο αιθέρα. Στην ελληνική θρησκευτική παράδοση επειδή το ερέω ενέχει επίσης και  την σημασία, του,ρωτώ, ζητώ να μάθω, ερευνώ, εξετάζω («ἐρέων γενεήν τε τόκον τε», Ομ. Οδ.). Ο γέρων, εφόσον βεβαίως ακολουθεί φιλοσοφικό βίο είναι αυτός που από την σύνολη εμπειρία του στην ζωή πρέπει να είναι σε θέση να μεταδώσει στους νεότερους την ιερή σοφία του και τότε θα γίνει Γεραρός, Δοξασμένος. Διαφορετικά,  μπορεί και να καταστεί όχι μόνο μη ιερός  αλλά πολλές φορές και μωρός, να περιπέσει δηλαδή σε μωρία, σε ανοησία, και δεν είναι λίγες οι φορές που μπορεί να το πάθει  τελικώς  ζώντας ανεξέταστο βίο. Εάν λοιπόν   θελήσει να ερευνήσει, εάν  αποζητήσει  διακαώς να μάθει σε όλη την ζήση του τις ποιότητες και τις ιδιότητες των Θεϊκών κόσμων τότε μονάχα θα καταστεί Ιερός Γέρων.

<Ιέραξ>

Εκ του  επιθέτου ιερός προέρχεται και η λέξη ιέραξ, ίρηξ, το γεράκι

ιέραξ < ἵεμαι – ἱερός  εδώ έχουμε και το ρήμα ἵεμαι < μέση-παθητική φωνή του ρήματος ἵημι

(Α)  κινώ, βάζω κάτι σε κίνηση, κάνω κάτι να κινηθεί γρήγορα («ἧκα πόδας καὶ χεῑρε φέρεσθαι», Ομ. Οδ.)

(Β) στέλνω, αποστέλλω, ιέναι απαρεμφατο του ἵημι κάθε τι δηλαδή που αποστέλλουν  οι  Θεοί ή οι άνθρωποι προς τους Θεούς

Εξ αιτίας αυτής της πραγματικά ορμητικής επαφής των Θεών με τους ανθρώπους, μιας και οι Θεοί  Θέουν κινούνται ορμητικά,  το σύμβολο του γερακιού είναι  ένα από τα σημαντικότερα κατά τις οιωνοσκοπίες, τις  φανερώσεις του Θείου, και είναι αυτές οι πτητικές ορμητικές κινήσεις όπου  μελετώντας τες οι ιερείς μας λάμβανουν τα μηνύματα των Θεών.

Η ερμηνεία του πετάγματος των πουλιών ήταν τόσο διαδεδομένη, ώστε το όνομα του πουλιού «όρνις» σήμαινε «οιωνός». Ο Αριστοφάνης με τα λογοπαίγνιά του  στους «Όρνιθες»  αναδεικνύει τη διττή σημασία της λέξης όρνις – οιωνός. Γενικότερα οι ιερείς παρατηρούσαν  την κατεύθυνση που πετούσαν τα πουλιά,  το ύψος, αλλά και τον τρόπο πετάγματός τους και εξηγούσαν τα θεϊκά αυτά σημάδια. Άλλωστε, σημαντικοί μάντεις της αρχαίας εποχής που αναφέρονται στον Όμηρο, όπως ο Κάλχας (Έλληνες) και ο Έλενος (Τρώες) ήταν περίφημοι για την ικανότητά τους στην ερμηνεία αυτών των Θεϊκών Ισχυοφανειών των Θεών.

Ο Ιέραξ επίσης είναι και ένα από τα ιερά πουλιά του Απόλλωνος στην Ιλιάδα στο Ο 237-8 παρουσιάζεται να «αφήνει την κορυφή της Ίδης και κατεβαίνει στο πεδίο της μάχης  ιρηκι εοικως ωκέϊ φασσοφόνωι» ομοιάζοντας με γεράκι γρήγορο, με γεράκι που σκοτώνει φάσσες, αγριοπερίστερα.

Ενώ στην Οδύσσεια ο μάντης  Θεοκλύμενος  ακολουθεί  τον  Τηλέμαχο  από  την  Πύλο  στην Ιθάκη, και  στην  καλύβα  του  Εύμαιου   ο Τηλέμαχος εύχεται ο  Ευρύμαχος  “Μα αυτά μονάχα ο κάτοικος του Ολύμπου, ο Δίας, τα ξέρει, αν θα τους φέρη την κακή τη μέρα πριν το γάμο. » παρουσιάζεται  το  εξής  σημάδι :

«καθώς  μιλούσε  πέταξε  δεξιά  ένα  γεράκι,

μαντατοφόρος  γρήγορος  του  Απόλλωνα, ένα αγριοπερίστερο

μαδούσε  με  τα  νύχια  του σκορπώντας  τα  φτερά  της

στο  χώμα,  στον Τηλέμαχο  και  στο καράβι  δίπλα.

Τότε  ο  Θεοκλύμενος του  είπε  :

«Δεξιά  μας  δεν  επέταξε  χωρίς  θεός  να  θέλει

το  γεράκι, Τηλέμαχε, το  βλέπω  για  σημάδι.

Γενιά  βασιλικότερη  δεν  έχει  απ’  την  δική  σας

στη  χώρα  της  Ιθάκη, εσείς  την  δύναμη  κρατάτε. »

Ο  525 -534

Ας δούμε όμως, κατά το πέρας, ποιος ήταν πραγματικά ο Ιέραξ στην Ιερά μας μυθολογία πριν μεταμορφωθεί σε πτηνό,  το απόσπασμα αυτό από Λατίνο Αντωνίνο Λιβεράλης, Μεταμορφώσεις 3 είναι αποκαλυπτικό:

“Στη χώρα των Μαριανδυνών ζούσε ο Ιεράξ, ένας άνθρωπος δίκαιος και επιφανής. Αυτός ίδρυσε ιερά στη Δήμητρα και έλαβε άφθονους τους καρπούς της. Αλλά όταν οι Τεύκροι παρέλειψαν από αμέλεια να κάνουν θυσίες στον Ποσειδώνα στην κατάλληλη εποχή, ο θεός θύμωσε και κατέστρεψε τους καρπούς της θεάς. Και έστειλε εναντίον τους ένα τεράστιο κήτος από τη θάλασσα. Μην μπορώντας να αντέξουν το κήτος και την πείνα, οι Τεύκροι έστειλαν μήνυμα στον Ιέρακα, παρακαλώντας τον να τους σώσει από την πείνα. Εκείνος τους έστειλε σιτάρι και άλλα τρόφιμα. Ο Ποσειδώνας, εξαγριωμένος με τον Ιέρακα για την κατάλυση των προνομίων του, τον μετέτρεψε σε ένα πουλί που μέχρι σήμερα ονομάζεται Ιέραξ. Κάνοντάς τον να εξαφανιστεί, άλλαξε και τον χαρακτήρα του. Αυτόν που είχε αγαπηθεί πάρα πολύ από τους ανθρώπους τον έκανε τον πιο μισητό στα πουλιά. Αυτόν που είχε σώσει πολλούς ανθρώπους από το θάνατο τον μετέτρεψε σε σφαγέα πολλών πουλιών”.

Ο Ιέραξ δηλαδή είναι το σύμβολο του ταχυπετούς διανοητικά Ιερέως του ορμητικού εκείνου μυσταγωγού όπου καθαιρόμενος από τα  ορμητικά και ταχύβολα ηλιακά βέλη του καθάρσιου Απόλλωνος είναι σε θέση να προσφέρει στους ανθρώπους  την γνώση του μυστηριακού εκείνου ορίζοντος της Θεάς Δήμητρος, αφού, η πείνα των ώριμων ψυχών προς ανωθεική έκλαμψη μπορεί μόνο να κορεσθεί  από την ουσίωση, την πνευματική δηλαδή βρώση του καρπού του ελευσίνιου στάχεως και τότε μόνον μπορεί να καταστεί ικανή να επιτύχει την διέλευση προς τους ανώτερους κόσμους.

Μπουσίου Ιω. Παρμενίδης


...................................................................